استیبل کوین(Stablecoin) یا ارزدیجیتال باثبات چیست؟
اگر از فعالان بازار ارزهای دیجیتال باشید بدون شک نام استیبل کوین یا ارزهای دیجیتال باثبات به‌گوش شما خورده است. این ارزهای با قیمت ثابت یکی از محصولات نوین و جالب دنیای ارزهای دیجیتال هستند. قیمت استیبل کوین‌ها تحت هر شرایطی ثابت است و مانند دیگر ارزهای دیجیتال رایج نوسان قیمت نخواهند داشت. پس می‌توان گفت امروزه خرید و فروش ارزدیجیتال باثبات می‌تواند یکی از راهبردهای هوشمندانه در بازار باشد که سود فراوانی برای شما به همراه دارد. یکی از استیبل کوین‌های آشنا، محبوب و کاربردی تتر است. این استیبل کوین برای حفظ ثبات قیمت خود از یک ارزفیات یا پول رایج مانند دلار آمریکا به عنوان پشتوانه استفاده می‌کند.
همه‌ی استیبل کوین‌های موجود برای تولید و عرضه نیاز به پشتوانه دارند. این پشتوانه معمولا ارزهای فیات است. امروزه در انواع متنوع استیبل کوین ها استیبل کوین طلا نیز مشاهده می‌شود. این ارزدیجیتال قیمتی برابر با قیمت جهانی طلا دارد. لازم به ذکراست که این یکسانی قیمت همیشگی است و تحت هیچ شرایطی از بین نخواهد رفت. ما در ادامه قصد داریم به بررسی دقیق و کامل استیبل کوین و انواع آن بپردازیم، همچنین توضیح می‌دهیم که چگونه استیبل کوین‌ها همیشه قیمتی ثابت دارد و تحت هیچ شرایطی تغییر نمی‌کنند.
استیبل کوین چیست و چرا ارزش ثابتی دارد؟
استیبل کوین‌ها یکی از انواع ارزهای دیجیتال هستند. این ارزها از روش‌های مختلفی برای ثابت نگه داشتن ارزش خود استفاده می‌کنند. هدف اصلی از تولید و عرضه‌ی استیبل کوین‌ها ایجاد ثبات قیمت در بازار ارزهای دیجیتال است. استیبل کوین‌ها باید علاوه بر ثبات قیمت امنیت، سرعت بالا و هزینه اندک تراکنش‌ها را نیز حفظ کنند.
در ابتدا استیبل کوین‌ها تولید شدند تا تاثیری که نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال در معاملات داشتند را به حداقل برسانند و به عنوان یک پل ارتباطی میان موسسات مالی و سرمایه‌گذاری‌ها عمل کنند. اما امروزه این ارزهای دیجیتال باثبات تلاش می‌کنند تا بتواند جزیی از حوزه‌ی امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) و بانکداری معمولی شوند. این ارزها قصد دارند در این حوزه هزینه‌های پرداخت را کاهش دهند و از حجم فشاری که بر روی موسسات وجود دارد بکاهند.
امروزه تعداد بسیار زیادی از استیبل کوین‌ها یا الگوریتم‌های عملکردی مختلف بر روی انواع شبکه‌های بلاک چینی وجود دارد. اما می‌توان گفت که همه استیبل کوین‌ها از روش‌های مشخصی در جهت حفظ ثبات و ارزش خود استفاده می‌کنند.
زمانی که از ثابت‌بودن ارزش استیبل کوین‌ها صحبت می‌کنیم بسیاری از افراد فکر می‌کنند که ارزش این ارزهای دیجیتال ثابت نسبت به تمامی پول‌های فیات ثابت است؛ اما خوب است بدانید که ثبات قیمت و ارزش امری کاملا نسبی است. برای نمونه استیبل کوین‌های دلاری تنها نسبت به دلار ارزش ثابتی دارند، اما زمانی که قیمت دلار در برابر دیگر ارزهای ملی تغییر می‌کند قیمت استیبل کوین‌های دلاری نیز به همان نسبت تغییر می‌کند و دیگر ثابت نخواهد بود. همچنین نوع دیگری از استیبل کوین‌ها که با پشتوانه‌ی دارایی نظیر طلا امروزه به فراوانی استفاده می‌شوند. یا استیبل کوین‌های جفت‌شده با ارزهای دیجیتال مانند WBTC ارزشی برابر با واحد‌های پشتوانه‌ی خود دارند که به معنای ارزش دلاری ثابت و همیشگی نیست.
در نهایت می‌توان گفت که استیبل کوین‌ها تنها نسبت به ارز یا دارایی خاص و مشخصی ثابت هستند. ارزها یا دارایی‌هایی که پشتوانه‌ی استیبل کوین‌ها هستند می‌توانند دچار تغییر شوند و ارزش متغیری نسبت به دیگر واحد‌های سنجش ارزش داشته باشند.
انواع استیبل کوین‌ها
بر اساس نحوه عملکرد می‌توان استیبل کوین‌ها را به پنج دسته‌ی کلی تقسیم کرد؛ برخی از استیبل کوین‌های موجود از ارزهای فیات به عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند، برخی دیگر ارزهای دیجیتال را برای پشتوانه بودن انتخاب می‌کنند. دسته‌ی دیگری از استیبل کوین‌ها هم هستند که به سراغ روش‌های متنوع و متفاوتی برای حفظ ارزش خود می‌روند. درست است که ما در ابتدا گفتیم استیبل کوین‌ها ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت هستند اما فراموش نکنید همه‌ی استیبل کوین‌ها اساسا قیمت ثابت و مشخصی ندارند. برای مثال توکن‌های رپد به روشنی این امر را نشان می‌دهند. چرا که این توکن‌ها دسته‌ای از استیبل کوین‌ها هستند که قیمت آن‌ها در گرو ارزهای پشتیبان آن‌ها نظیر بیت کوین و اتر است. در ادامه به بررسی دقیق انواع استیبل کوین‌ها می‌پردازیم.
استیبل کوین با پشتوانه پول ملی
استیبل کوین‌هایی که از فیات یا پول رایج به عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند همیشه ارزشی معادل با واحد‌های فیات پشتوانه خود دارند. می‌توان دقیق‌تر گفت که در ازای هر کوین جدیدی که به بازار عرضه می‌شود، یک واحد از ارزفیات به خزانه این استیبل کوین واریز می‌شود. این استیبل کوین‌ها که پشتوانه‌ای نظیر دلار آمریکا، یورو، ین و... دارند، ساده‌ترین و اولین استیبل کوین‌های عرضه شده هستند. این نوع استیبل کوین‌ها با ارزش یک به یک پشتیبانی می‌شوند، به این معنا که تا زمانی که ارزش ارزاصلی ثابت بماند، این استیبل کوین نیز ارزش خود را حفظ خواهد کرد. اعتباری که استیبل کوین‌ها دارند از اعتبار صادر کننده ارز فیات نشات می‌گیرد. همچنین این ارزش توسط بانک مرکزی هر کشور محافظت می‌شود.
معروف‌ترین استیبل کوین با پشتوانه‌ی فیات، تتر است. این ارز دیجیتال ارزشی حدود ۶۲.۲ میلیارد دلاری دارد. می‌توان از دیگر استیبل کوین‌های با پشتوانه‌ی فیات به یواس‌دی‌کوین اشاره‌کرد که متعلق به شرکت‌های سیرکل است. ارزهایی نظیر؛کوین‌بیس، بایننس یو‌اس‌دی و دای در رده‌های بعدی این نوع استیبل کوین‌ها جای می‌گیرند. لازم به ذکر است که ارز دیجیتال تتر تا مدت‌ها مدعی بود که به صورت ۱۰۰ درصدی توسط دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود، اما زمانی که دادستان عمومی نیویورک از این ارزدیجیتال شکایت کرد ورق به طور کامل برگشت و تمام ادعای تتر نقض شد.
استیبل کوین با پشتوانه دارایی
استیبل کوینی که از دارایی به عنوان پشتیبانی برای خود استفاده می‌کند تا حدودی شبیه به استیبل کوینی است که توسط فیات پشتیبانی می‌شود. اما تفاوتی که در اینجا وجود دارد این است که این استیبل کوین‌ها می‌توانند از دارایی‌های فیزیکی نظیر طلا به عنوان پشتوانه‌ی خود، نگهداری کنند. این نوع استیبل کوین‌ها ارزهای فیات موجود را با طیف گوناگونی از وثیقه‌های موجود جایگزین می‌کنند. یکی از رایج‌ترین وثیقه‌های موجود طلا است. طلا نوعی ارزش سنتی است. لازم به ذکر است که برخی از استیبل کوین‌ها با پشتوانه دارایی وجوددارند که توسط سبدی از فلزات گران‌بها یا حتی املاک و مستغلات سوئیس پشتیبانی می‌شوند. این استیبل کوین‌ها معمولا با میزان مشخص و معینی از کالا در ارتباط هستند که در یک مکان مشخص‌شده ذخیره می‌شوند. همچنین این استیبل کوین‌ها توسط منابع معتبر بین المللی تحت حسابرسی قرار می‌گیرند. خوب است بدانید که ارز دیجیتال تتر از این موضوع به‌شدت دوری می‌کند.
رایج‌ترین و محبوب‌ترین استیبل کوینی که از دارایی به عنوان پشتوانه استفاده می‌کند، تترگلد است. این استیبل کوین توسط شرکت تتر تولید و عرضه شد و هر واحد آن با یک اونس طلای لندن معادل است. از دیگر استیبل کوین‌هایی که توسط دارایی پشتیبانی می‌شوند می‌توان به پکس گلد و دیجکس گلد اشاره‌کرد.
استیبل کوین با پشتوانه ارزدیجیتال
استیبل کوین‌هایی که از ارزهای دیجیتال به عنوان پشتیبان استفاده می‌کنند برای ثابت نگه داشتن ارزش خود به سراغ وام‌هایی با وثیقه مازاد می‌روند. این استیبل کوین‌ها توسط یک یا چند ارزدیجیتال پشتیبانی می‌شوند. همانطور که می‌دانید ارزهای دیجیتال بسیار بی‌ثبات هستند و هر عاملی می‌تواند بر آن‌ها اثربگذارد و قیمت آن‌ها را تغییر دهد، به همین جهت استیبل کوین‌های مبتنی بر آن‌ها از وام‌هایی با وثیقه مازاد استفاده می‌کنند. آن‌ها زمانی که وام‌ها را ارایه می‌دهند از وام گیرندگان خود می‌خواهند توکن‌های خود را در قراردادهای هوشمند قفل نمایند و زمانی که ارزش وثیقه موردنظر بسیار کاهش یابد، توکن‌های وثیقه نقد می‌شوند.
دای یکی از معروف‌ترین استیبل کوین‌هایی است که با پشتوانه ارزدیجیتال پشتیبانی می‌شود. این استیبل کوین ارزشی معادل یک دلار دارد و متعلق به پلتفرمی به‌نام میکردایو است. دای استیبل کوینی غیرمتمرکز است و برای استفاده از آن دیگر نیاز به اعتماد به شخص ثالثی نیست.
قیمت دای با وثیقه‌گذاری یک ارزدیجیتال مانند اتریوم در یک قراردادهوشمند که صندوق سپرده گذاری نام دارد، ثابت می‌ماند. اگر قصددارید دای تولید کنید در ابتدا باید ارزدیجیتال خود را در یک صندوق سپرده‌گذاری واریز نمایید. خوب است بدانید در آغاز عرضه‌ی این صندوق برای وثیقه‌گذاری فقط از اتر استفاده می‌شد، اما امروزه از ارزهای دیجیتال دیگری نظیر؛
هم می‌توان برای وثیقه‌گذاری استفاده کرد BAT
استیبل کوین الگوریتمی
استیبل کوین الگوریتمی همانطور که از نام آن مشخص است برای محافظت از ثبات قیمت خود از الگوریتم‌هاو قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند. این استیبل کوین‌ها با افزایش یا کاهش عرضه با استفاده از نیروهای بازار سطح قیمت خود را ثابت نگه می‌دارند.
مطابق با تعریف گفته‌شده استیبل کوین‌هایی که از ارزهای دیجیتال به عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند هم در دسته‌ی استیبل کوین‌های الگوریتمی جای می‌گیرند.اما در این مقاله انواع استیبل کوین‌ها را بسیار دقیق و با جزییات بررسی کردیم.
در نهایت آنچه استیبل کوین‌های الگوریتمی را از دیگر استیبل کوین‌ها متمایز می‌سازد، این است که آن‌ها هیچ پشتوانه‌ای ندارند. استیبل کوین‌های الگوریتمی پیچیده‌ترین نوع استیبل کوین‌های موجود هستند. ارزش این نوع استیبل کوین‌ها به وسیله الگوریتم‌های ویژه و قراردادهای هوشمند کنترل می‌شود. همچنین این نوع استیبل کوین‌ها به طور خودکار عرضه توکن را در بازار افزایش یا کاهش می‌دهند تا به وسیله‌ی قیمت توکن‌ها ارزفیاتی که مدنظر است برابر نگه دارند.
اگر ارزش این نوع استیبل کوین‌ها در برابر دلار، یورو یا هر ارز دیگری شروع به پایین آمدن کند، الگوریتم‌های موجود توکن‌ها را از گردش خارج می‌کنند. همچنین اگر ارزش استیبل کوین بالاتر از ارز فیات برود سیستم استیبل کوین‌های جدید را به بازار عرضه می‌کند تا با ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا قیمت استیبل کوین ها را ثابت نگه دارد.
از مشهورترین استیبل کوین‌های الگوریتمی، خانواده استیبل کوین‌های بلاکچین ترا هستند. کاربران ترا در سرتاسر دنیا می‌توانند در سریع‌ترین زمان با پرداخت کارمزد اندک، استیبل کوین‌های معادل ارزهای بین المللی را با یکدیگر مبادله کنند یا برای خرید و فروش ارزدیجیتال باثبات استفاده کرد.
پروتکل ترا زمانی که بازار افزایش قیمت پیدا می‌شود، توکن عرضه می‌کند و هنگامی که بازار با کاهش قیمت درگیر است، توکن‌های خود را می‌سوزاند. پس می‌توان گفت هدف از ساخت استیبل کوین‌های الگوریتمی اساسا ایجاد یک بانک مرکزی غیرمتمرکز و خودکار است که عرضه استیبل کوین را در صورت نیاز به حفظ سطح قیمتی، افزایش یا کاهش دهد.
رپد توکن‌ها
یک توکن رپد ارزدیجیتالی است که پشتوانه‌ی آن یک ارزدیجیتال دیگر است. امروزه بسیاری از کارشناسان حوزه‌ی خرید و فروش ارزدیجیتال باثبات رپد توکن‌ها را استیبل کوین نمی‌دانند. چراکه این ارزهای دیجیتال امروزه چندان استفاده‌ای ندارند و استقلال زیادی هم نیز ندارند.
معروف‌ترین و رایج‌ترین نمونه‌ی بارز رپدتوکن ، رپد بیت کوین است. این رپد توکن برای اولین بار روی شبکه‌ی اتریوم عرضه شد. هر توکن رپد بیت کوین با یک واحد بیت کوین پشتوانه سازی می‌شود به همین جهت قیمت هر واحد از آن برابر با یک واحد بیت کوین است.
همانطور که می‌دانید شبکه بیت کوین و اتریوم کاملا مستقل هستند و نمی‌توان به طور مستقیم از بیت کوین در تراکنش‌های اتریوم و برنامه غیرمتمرکز استفاده کرد.
کاربردهای استیبل کوین‌ها
هنوز زمان زیادی از عرضه و معرفی استیبل کوین‌ها نگذشته اما آن‌ها در حال حاضر به فراوانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که در ادامه به بررسی مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.
بهبود عملکرد صرافی‌های ارزدیجیتال
سخت‌گیری‌های حوزه‌ی ارزهای دیجیتال روزبه روز بیش‌تر می‌شود و به همین جهت تعداد محدودی از صرافی‌های موجود، ارزهای فیات پشتیبانی می‌کنند. اما استفاده از ارزدیجیتال باثبات به صرافی‌ها کمک می‌کند که تا حد بسیاری از سخت‌گیری‌های موجود در امان باشند. همچنین امکان استفاده از جفت ارزهای کریپتو_ فیات که توسط صرافی‌ها در اختیار کاربران قرارداده می‌شود دلیلی می‌شود تا تریدرها و سرمایه‌گذاران ساده‌تر در بازار معاملات ارزهای دیجیتال فعالیت کنند.
استفاده روزمره
امروزه استیبل کوین‌ها آنقدر پیشرفت کرده‌اند که می‌توانند در معاملات روزانه به فراوانی مورد استفاده قرارگیرند. اما لازم به ذکراست که استیلا کوین‌ها تمام مزیت‌های ارزهای دیجیتال را در خود دارند و به همین جهت در آینده‌ای نزدیک برای پرداخت‌های روزانه نظیر؛ پرداخت هزینه شام، خرید لباس و… از ارزهای دیجیتال استفاده شود.
محافظت از سرمایه در برابر سقوط ارزش ارز ملی
افت شدید ارزش پول ملی در یک کشور اتفاقی ناگزیر است و ممکن است در هر کشوری رخ دهد، اما خوب است بدانید در این شرایط شهروندان می‌توانند ارزملی را با ارزدیجیتال تبدیل کنند و به این صورت ارزش دارایی خود را حفظ کنند. اما بدون شک می‌دانید در بازار ارزهای دیجیتال نوسانات بسیار زیادی رخ می‌دهد و به همین جهت خرید استیبل کوین‌ها در این شرایط انتخاب هوشمندانه و مناسبی است.
پرداخت‌ها و حواله‌های بین المللی
از استیبل کوین‌ها می‌توان برای پرداخت و حواله‌های برون مرزی استفاده کرد و دیگر نیاز نیست ارزهای دیجیتال را مداوم به یکدیگر تبدیل کرد و بخش قابل توجهی از دارایی خود را برای پرداخت کارمزد از دست دهید. این امر می‌تواند کمک شایانی به بسیاری از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های خرید‌وفروش بین المللی کند.
آسان‌سازی پرداخت‌های همتا به همتا و قراردادهای هوشمند
آینده بسیار با امروز تفاوت خواهدداشت و بر مبنای قراردادهای هوشمند به پیش می‌رود. بدون شک دیگر خدماتی نظیر؛ بانکداری، بیمه، وام‌دهی، اجاره، پرداخت حقوق و… مانند امروز صورت نمی‌گیرند و به صورت اتوماتیک و بدون نیاز به تایید نهاد شخص ثالث به پیش می‌رود. در این شرایط استیبل کوین‌ها به دلیل ثبات قیمت خود نقش پررنگی در قراردادهای هوشمند و پرداخت‌های همتا به همتا ایفا می‌کنند.
خطرات و محدودیت‌های استیبل کوین ها
استیبل کوین‌ها در کنار مزیت‌ها و کاربردهای فراوان خود، خطرات و محدودیت‌های نیز دارند که در ادامه قصدداریم به معرفی و بررسی آن‌ها بپردازیم.
مشکلات پیش‌بینی نشده در پروتکل‌ها
ممکن است که در برخی استیبل کوین‌های الگوریتمی مشکلات و اختلالات پیش‌بینی نشده‌ای رخ دهد.این شرایط به این دلیل است که استیبل کوین‌ها تنها با درنظرداشتن شرایط و احساسات عادی بازار طراحی شده‌اند و دیگر به مشکلاتی که ممکن است در بازار رخ دهد، توجه نکرده‌اند.
نقدشوندگی اندک در برابر دارایی
استیبل کوین‌هایی که با استفاده از دارایی‌ها پشتیبانی می‌شوند، درگیر این مشکل هستند. فرض کنید شما استیبل کوینی دارید که پشتوانه‌ی آن طلا است و قصد نقد کردن آن را دارید، بدون شک برای این عمل ماه‌ها زمان لازم است و حتی ممکن است برای این امر مجبور شوید به کشوری که در آن وثیقه‌گذاری انجام داده‌اید، مراجعه نمایید و این اتفاق هرینه‌های بسیاری برای شما به همراه خواهدداشت.
قانون‌گذاری سخت‌گیرانه
قانون‌گذاری استیبل کوین‌ها با درنظر داشتن اینکه چه کسی از آن استفاده می‌کند، متفاوت است. امروزه بانکدارها و مقامات قانونگذار از استیبل کوین‌ها به عنوان ابزاری مفید و کاربردی یاد می‌کنند، اما ظرفیت برخی توکن‌ها به نسبت ارزهای ملی قانون‌گذاری شده بسیار کم‌تر است و به همین جهت قانون‌گذاری استیبل کوین‌ها محتاطانه و سخت‌گیرانه است.
در آخر
در مطالب فوق به بررسی استیبل کوین‌ها و انواع آن پرداختیم. استیبل کوین‌ها نوعی ارزهای دیجیتال هستند، با این تفاوت که برخی از ویژگی‌های ارزهای دیجیتال را ندارند. نوسانات قیمت بر استیبل کوین‌ها اثرگذار نیستند. این ارزهای دیجیتال دارای ماهیتی نیمه متمرکز هستند و به همین جهت تا حدود بسیار زیادی از ماهیت حقیقی ارزهای دیجیتال فاصله می‌گیرند. اما با این وجود نمی‌توان از مزایا و کاربردهای فراوان استیبل کوین‌ها چشم‌پوشی کرد.
با به کار آمدن ارزهای دیجیتال باثبات همان امنیت و اطمینان خاطری که در معاملات ارزهای فیات وجودداشت، در ارزهای دیجیتال نیز به‌وجود آمد. از میان استیبل کوین‌هایی که در بالا ذکرکردیم، استیبل کوین‌هایبا پشتوانه فیات و دارایی،استیبل کوین‌هایی متمرکز هستند چراکه یک یا چند سازمان متمرکز آن‌ها را کنترل و اداره می‌کند. و استیبل کوین‌هایی با پشتوانه ارزهای دیجیتال، استیبل کوین‌های الگوریتمی و رپدتوکن‌ها نیمه متمرکز یا غیرمتمرکز هستند، چراکه این استیبل کوین‌ها با استفاده از یک شبکه بلاکچین غیرمتمرکز مانند اتریوم کار می‌کنند و واسطه‌ها در این شرایط کمترین نقش ممکن را دارند. همچنین لازم به ذکر است که در میان انواع استیبل کوین‌های ذکرشده استیبل کوین الگوریتمی تنها استیبل کوین غیرمتمرکز است که از هیچ پشتوانه‌ای استفاده نمی‌کند.این استیبل کوین‌ها با تکیه بر الگوریتم‌های خاص و مشخص خود به‌طور خودکار کار می‌کنند.
همانطور که همه‌ی ما می‌دانیم این استیبل کوین‌ها همانند تتر شناخته‌شده و معروف نیستند، اما لازم است صبر کنیم تا زمان بگذرد چراکه با گذشت زمان و آشکارشدن مزایای آن‌ها محبوبیت و مقبولیت این استیبل کوین‌ها در میان مردم افزایش می‌یابد.