در سال ۲۰۲۱ توکنهای غیرمثلی تبدیل به یکی از اصلیترین و پرطرفدارترین حوزههای مالی شدند، به این ترتیب میزان سرمایه واردشده به این حوزه روز به روز افزایش یافت. اما فراموش نکنید که افزایش محبوبیت و کاربران توکنهای غیرمثلی موجب افزایش کلاهبرداری در این حوزه نیز شد. بطورکلی میتوان گفت رفاه مالی در کنار فرصتها و مزایای فراوان خود مشکلات و خطراتی نیز به دنبال دارد. در ادامه به معرفی و بررسی ۷ روش رایج و متداول کلاهبرداری در توکنهای غیرمثلی میپردازیم، پی تا انتها با ما همراه باشید تا با دانستن این روشها خطر کلاهبرداری را به کمترین میزان ممکن برسانید.
پیش از هرچیزی دقت داشته باشید که در حال حاضر دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد؛ دارایی تعویصپذیر یا قابل معاوضه و دارایی تعویضناپذیر یا غیرقابل معاوضه. داراییهای تعویصپذیر همانطور که از نام آنها مشخص است به راحتی به یکدیگر تبدیل میشوند و ارزش یکسانی دارند. برای مثال دلار آمریکا یک دلار قابل تعویض است و ارزش آن در همهجا یکسان است. در سمت دیگر داراییهای تعویضناپذیر یا غیرقابل معاوضه قرار دارند. این نوع داراییها کاملاً منحصربهفرد بوده و هریک از آنها ارزش خاصی دارد.
از معروفترین و محبوبترین داراییهای غیرقابل معاوضه میتوان به توکنهای غیرمثلی اشاره کرد. توکنهای غیرمثلی به نامهای مختلفی نظیر؛ توکنهای غیرقابل تعویض، توکنهای غیرقابل معاوضه، توکنهای بیهمتا و توکنهای یکتا مشهور هستند.
پیش از هرچیزی دقت داشته باشید که کلاهبرداریهای بلاکچین و ارزهای دیجیتال اتفاق جدید و تازهای نیستند. بطورکلی تا زمانی که یک حوزه سودآور باشد احتمال وقوع کلاهبرداری در آن وجود دارد.
کلاهبرداریهای توکنهای غیرمثلی تا حد بسیاری به کلاهبرداریهای دیگر حوزه کریپتوکارنسی که در زمان اوج قیمت بیت کوین و آلت کوینها برای افراد مختلف رخ داد مشابهت دارد.
در حال حاضر در طول یک سال حدود ۱۴ میلیارد سرمایه در حوزه توکنهای غیرمثلی از دست میرود اما به راحتی چرا کلاهبرداران علاقه بسیاری به حوزه توکنهای غیرمثلی دارند؟ برای این امر دلایل بسیار زیادی میتوان امر کرد.
پیش از هر چیزی بهتر است بگوییم که توکنهای غیرمثلی محبوبیت بسیاری نسبت به دیگر حوزههای بلاکچین دارند. تعداد خریداران و فروشندگان توکنهای غیرمثلی در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۸۰۰۰۰ نفر رسید. همچنین تعداد کیف پولهای این توکنها تقریباً ۱۸۵۰۰۰ بوده است. دقت داشته باشید که اکثر سرمایهگذاران و خریداران توکنهای غیرمثلی تازهوارد هستند، به همین خاطر قربانی کلاهبرداریهای مختلف میشوند.
در اوایل سال۲۰۲۱ زمانی که فروش حجم جهانی توکنهای غیرمثلی به ۴ میلیارد دلار افزایش یافت، میزان جستوجو کلمه کلاهبرداری در حوزه توکنهای غیرمثلی در گوگل بطور بسیار زیادی افزایش یافت و حتی به اوج خود رسید. اما فراموش نکنید که کلاهبرداری در هر حوزه و کسبوکاری وجود دارد و تنها محدود به توکنهای غیرمثلی نیست.
شایان ذکر است که شما با خرید یک توکن غیرمثلی تصویردار صاحب حقیقی آن نخواهید شد. همچنین شما نمیتوانید تصویر موردنظر را تکثیر کنید و برای اهداف تجاری خود از آن استفاده کنید. هر کاربر زمانی که نسبت به خرید خرید یک توکن اقدام میکند صاحب سابقه خرید آن بر روی بلاکچین میشود. درنتیجه یک فرد دیگر میتواند سابقه خرید این تصویر را به سادگی خریداری نماید.
دقت داشته باشید که برخلاف بازار هنری سنتی قانونگذاری توکنهای غیرمثلی را سختتر میکند. برای آنکه بهتر این مفهوم را دریابید فرض کنید یکی از تابلوهای ون گوگ دزدیده شود، در اینصورت پیگرد قانونی وجود دارد.
همانطور که میدانید معاملهگران تابلوهای هنری به دنبال به دستآوردن تابلوهای اصل و اورجینال هستند، درنتیجه میتوان گفت بازار هنری سنتی یک جامعه کوچک اما بههم پیوسته و پایدار است.
همانطور که گفتیم توکنهای غیرمثلی بسیار کمیاب و نادر هستند، به همین خاطر خریداران میتوانند با خرید یک توکن غیرمثلی صاحب یک فایل دیجیتال منحصربهفرد شوند و از این طریق از هنرمندان دیجیتال نیز حمایت کنند.
درنهایت دقت داشته باشید که در حال حاضر در حوزه توکنهای غیرمثلی مسائل حلنشده بسیاری وجود دارد. از مهمترین این مسائل میتوان به کارمزد تراکنشها در بلاکچین، افزایش تعداد کلاهبرداران و... اشاره کرد. البته نگران نباشید، چراکه با آگاهی و درک کلاهبرداریهای توکنهای غیرمثلی میتوان به سادگی در برابر آنها محافظت کرد.
از بزرگترین و مهمترین کلاهبرداریهای حوزه توکنهای غیرمثلی میتوان به مجموعه میمونهای تکاملیافته اشاره کرد که در پلتفرم Opensea رخ داد. دقت داشته باشید که در اکتبر ۲۰۲۱ تعداد ۱۰ هزار توکن غیرمثلی میمونهای جهشیافته منتشر شد. لازم به ذکر است که این میمونها از معروفترین راگ پولهای حوزه توکنهای غیرمثلی هستند. پس از موفقیت پروژه میمونهای کسل در بازار توکنهای غیرمثلی طرح میمونهای کارتونی بسیار رایج شدند.
خریداران این پروژه یک طرح منحصربهفرد از یک میمون را دریافت کردند. همچنین یک بازی مبتنی بر بلاکچین نیز معرفی شد که در بستر آن میمونها میتوانند با یکدیگر مبارزه کنند. در این بازی میمونهای برنده بهعنوان پاداش ارز دیجیتال دریافت میکنند.
لازم به ذکر است که توسعهدهنده این پروژه که نام مستعار وی Evil Ape است، مدت کوتاهی پس از فروش توکنهای غیرمثلی بطور ناگهانی ناپدید شد. وی در آن زمان ۷۹۸ اتریوم که معادل ۲.۷ میلیون دلار ارزش داشت را به دست آورد. شایان ذکر است که بازی میمونهای تکاملیافته هیچ وجود خارجی نداشت و خریداران این توکنهای غیرمثلی در ازای سرمایه خود تنها یک فایل JPG دریافت میکنند.
از دیگر کلاهبرداریهای مشهور در حوزه توکنهای غیرمثلی میتوان به بازی Mercenary اشاره کرد. این بازی یک بازی مبتنی بر توکنهای غیرمثلی در جهت کسب درآمد است که در سال ۲۰۲۱ راهاندازی شد. دقت داشته باشید که کلاهبرداران این بازی برای تبلیغات در بخش اخبار ارزهای دیجیتال در توییتر هزینه کردند و به این ترتیب توجه افراد زیادی را به این بازی جلب کردند. اما تمام این تبلیغات حیله بود و کلاهبرداران به این ترتیب توانستند حداقل ۷۶۰ هزار دلار سرمایه به سرقت ببرند. جالب است بدانید که کلاهبرداران این بازی در گذشته نیز در پروژههای دیگر کلاهبرداری انجام داده بودند. همچنین دقت داشته باشید که صاحبان این پروژه پس از کلاهبرداری حسابهای شبکه اجتماعی خود را حذف کردند و بطور ناگهانی ناپدید شدند.
مطابق با تعریف سایت کوین مارکت کپ راک پول نوعی کلاهبرداری است که در آن توسعهدهندگان یک پروژه آن را بطور ناگهانی رها میکنند و تمام پول سرمایهگذاران پروژه را به سرقت میبرند و برای سرمایهگذاران تنها تعدادی توکن بیارزش باقی میماند.
دقت داشته باشید که پروژههای راگ پول بطور معمول یک پروژه بیارزش هستند که با تبلیغات فراوان باارزش جلوه داده میشوند.
کلاهبرداری راگ پول نشانههای بسیاری دارد اما برخی از آنها نسبت به دیگری مهمتر هستند و شما با توجه به آنها میتوانید متوجه راگ پول شوید. این نشانهها عبارتند از؛
● سود سپردهگذاری یا مزارع کشت سود بیش از حد بالا است.
● توسعهدهندگان هویت ناشناس دارند و سابقه و پیوند مشخصی با پروژههای خوشنام این حوزه ندارند.
● قیمت توکن به فاصله زمانی بسیار اندکی رشد شدیدی تجربه کرده است. دقت داشته باشید که این پروژهها معمولاً به دلیل حجم اندک معاملات با مبلغ اندکی قیمت آنها دستکاری میشود.
● تعداد بسیار زیادی از پروژههای معتبر داراییهای خود را در استخرهای نقدینگی برای مدت مشخصی قفل میکنند تا به این ترتیب سازندگان نتوانند بلافاصله پس از رشد پروژه آن را ترک نمایند.
در ادامه به معرفی و بررسی ۷ روش رایج کلاهبرداری توکنهای غیرمثلی میپردازیم.
کلاهبرداری به شیوه پامپ و دامپ در حوزه توکنهای غیرمثلی بسیار رایج است. زمانی که گروهی از خریداران با هدف دستکاری در قیمت و افزایش تقاضا اقدام به خرید یک ارز یا توکن غیرمثلی میکنند و سپس در زمان اوج قیمت ارز دیجیتال یا دارایی خریداریشده را به فروش میرسانند، پامپ و دامپ رخ میدهد. در پامپ یا دامپ خریداران عادی ضرر سنگینی متحمل میشوند.
تجارت شستشو از دیگر روشهای رایج دستکاری در قیمت ارزهای دیجیتال است. در این روش یک فرد به خریدوفروش داراییها میپردازد و به این ترتیب موجب افزایش قیمت آنها میشود. در این شرایط برخی افراد فکر میکنند با یک فرصت خرید بسیار خوب مواجه شدهاند و قیمت دوباره افزایش مییابد، به همین خاطر نسبت به خرید دارایی موردنظر اقدام میکنند.
لازم به ذکر است که در حوزه توکنهای غیرمثلی اقداماتی مشابه با پامپ و دامپ رخ داده است. برای مثال رسانه خبری اتلتیک گزارش کرد که بازیکنان تیمهای پلتفرم فوتبال مجازی سورر با هدف افزایش بهره و سود نسبت به خرید توکنهای غیرمثلی اقدام کردهاند. یا اینکه برخی افراد معتقد هستند که فروش بیسابقه اثر هنری دیجیتال بیپل نیز با همین هدف است.
احتمالاً با خود میگویید که پامپ و دامپ تنها در پروژههای کوچک اتفاق میافتند اما دقت داشته باشید که این کلاهبرداری در پروژههای بزرگ نیز امکانپذیر است.
از اولین پروژههای حوزه توکنهای غیرمثلی میتوان به کریپتوکیتیز اشاره کرد. این پروژه توکنهای غیرمثلی خود را بر بستر بلاکچین اتریوم عرضه کرد.
در اواخر سال ۲۰۱۷ پس از راهاندازی این بازی توکنهای غیرمثلی آن محبوبیت بسیاری یافت و یکی از توکنهای غیرمثلی گربه به ارزش ۱۵۵۰۰ دلار اتریوم فروخته شد اما این محبوبیت و ارزش دوامی نداشت و پس از گذشت ۶ ماه قیمت آن ۹۵ درصد سقوط کرد.
چگونه قربانی این شیوه کلاهبرداری نباشیم؟
پیش از هرچیزی سابقه و تاریخچه کیف پول دیجیتال موردنظر خود را بررسی کنید. دقت داشته باشید که شما میتوانید در بازار هر توکن غیرمثلی به سادگی تعداد کل تراکنشها و تمام خریداران یک مجموعه توکن غیرمثلی را مشاهده کنید. همچنین میتوانید از پلتفرم اتر اسکن استفاده کنید و به این ترتیب تمام تراکنشهای بلاکچین اتریوم را یکجا مشاهده کنید.
از دیگر اقدامات پیشگیری از این نوع کلاهبرداری این است که شبکههای اجتماعی مربوط به پروژه نظیر؛ حساب توییتر یا سرور دیسکورد را بررسی کنید. درنهایت فراموش نکنید که یک پروژه باید ارزش هنری و جامعه پایدار و تعداد زیادی خریدار و سرمایهگذار داشته باشد تا به این ترتیب بتواند نقدینگی مناسب تامین کند.
همانطور که میدانید محبوبیت توکنهای غیرمثلی نسبت به گذشته بسیار افزایش یافته است. اما در این حال با این افزایش تعداد توکنهای سرقتی نیز افزایش یافته است. دقت داشته باشید که آثار فراوانی از هنرمندان مختلف کپی شده است و پس از تبدیل به توکنهای غیرمثلی به فروش رسیدهاند.
از محبوبترین شبکههای آنلاین اجتماعی میتوان به دوینتآرت اشاره کرد. این پلتفرم بیش از ۷۰ میلیون کاربر فعال دارد اما متأسفانه برخی از هنرمندان آن نسبت به امنیت آن شاکی هستند و ادعا دارند که برخی از آثار هنری آنها به سرقت رفته است.
درنتیجه این امر دوینتآرت ابزار جدیدی به پلتفرم خود اضافه کرده است که با جستوجو در بلاکچینهای عمومی و بازار شخص ثالث به کاربران هرگونه کلاهبرداری و سرقت را اطلاع میدهد.
پیشنهاد ما به شما این است که برای آنکه از این نوع حمله در امان بمانید بطورکامل در رابطه با پروژه موردنظر خود تحقیق کنید.
احتمالاً میدانید که برای انجام اولین خرید توکن غیرمثلی باید در یکی از کیف پولهای ارز دیجیتال ثبتنام کرد. متامسک از محبوبترین و بهترین کیف پولهای توکنهای غیرمثلی بستر اتریوم است. متأسفانه کاربران کیف پول متامسک در ماههای اخیر هدف یک حمله فیشینگ قرار گرفتند. دقت داشته باشید که کلاهبرداران از طریق فیشینگ میتوانند اطلاعات شخصی کاربر و کیف پول دیجیتال وی را به دست آورند.
چگونه از حملات فیشینگ در امان باشیم؟
اطلاعات خصوصی خود را کاملآ خصوصی نگهداربد و آنها را در اختیار هیچ فرد یا نهادی قرار ندهید. همچنین در هیچیک از تبلیغات اطلاعات کیف پول خود را وارد نکنید و برای انجام تراکنشهای ارز دیجیتال خود از سایتهای معتبر استفاده کنید.
محبوبیت بسیار زیاد توکنهای غیرمثلی موجب شده که از سمت سلبریتیها طرفداری و تبلیغهای مختلف تهیه شود و به این ترتیب سلبریتیها به سود دست یابند. اما به دلیل آنلاینبودن معاملات توکنهای غیرمثلی اطلاعات چندانی در رابطه با بازاریابی آنها وجود ندارد، به همین خاطر بسیاری از کلاهبرداریها، طرفداریها و تبلیغهای جعلی به نام سلبریتیها انجام میشود. به این ترتیب پیش از آنکه افراد بفهمند که سلبریتی موردنظر هیچ ارتباطی با پروژه ندارد تمام دارایی خود را از دست میدهند.
برای آنکه از این نوع حمله در امان بمانید پیشنهاد ما به شما این است که پیش از هرچیزی در رابطه با پروژه موردنظر به خوبی تحقیق کنید و بسنجید که آیا تبلیغی که توسط سلبریتی انجام میشود واقعی است یا خیر. همچنین دقت داشته باشید که علامت تیک آبی که در اپنسی یا دیگر بازارهای توکن غیرمثلی در کنار پروفایل هنرمندان وجود دارد نشاندهنده مورد تأییدبودن هنرمندان است. به این ترتیب به سادگی میتوانید کلاهبرداریبودن این روش را تشخیص دهید.
دقت داشته باشید که کلاهبرداری توکنهای غیرمثلی در مزایدهها یکی از روشهای رایج کلاهبرداری در بازارهای ثانویه است.
زمانی که یک فرد توکن غیرمثلی خریداری مینماید و نسبت به فروش آن اقدام میکند کلاهبرداری از طریق مزایده رخ میدهد. دقت داشته باشید که در این شرایط پیشنهاددهندگان حیلهگر ارزی که بهجای توکن غیرمثلی خواسته میشود را تغییر میدهند و به این ترتیب تمام سرمایه را بالا میکشند. بدون شک میدانید که ۵ دلار با ۵ بیت کوین یکی نیست.
پیشنهاد ما به شما برای جلوگیری از این نوع کلاهبرداری این است که ارزی که برای خرید توکن غیرمثلی پیشنهاد میشود را بررسی کنید و پیشنهادهای پایینتر از قیمت موردنظر خود را نپذیرید.
در این نوع کلاهبرداری پس از خرید یک توکن غیرمثلی توکن ناپدید خواهد شد. چراکه قراردادهای بلاکچین با قراردادهای اثر هنری حقیقی کاملاً متفاوت هستند. دقت داشته باشید که وقتی شما یک اثر هنری اورجینال را در پلتفرمی نظیر اوپنسی آپلود میکنید، اثر با ارزهای دیجیتال نظیر اتریوم خریداری میشود. میتوان گفت این نوع قرارداد یک قرارداد هوشمند است.
به این ترتیب در هنگام خرید توکن از وبسایتها دقت کنید که تنها لینک یک عکس از خریداری نکرده باشید. برای آنکه در معرض این نوع حمله قرار نگیرید پیشنهاد ما به شما این است که در زمان خرید توکن غیرمثلی اطمینان حاصل کنید که صاحب یک دارایی دیجیتال یا مشهود مانند قابل PDF,MP3, JPEG هستید.
در این نوع کلاهبرداری توکنهای غیرمثلی کلاهبردار در قالب ارائهدهنده خدمات مشتریان توکنهای غیرمثلی خود را معرفی میکند و با افراد ارتباط برقرار میکند و اطلاعات شخصی آنها را به دست میآورد.
لازم به ذکر است که این نوع کلاهبرداری بطورمعمول در شبکههای اجتماعی نظیر؛ دیسکورد، ردیت، تلگرام و... رخ میدهد، چراکه در این شبکهها طرفداران ارزهای دیجیتال به فراوانی وجود دارند. دقت داشته باشید که کاربران زمانی که عبارات امنیتی خود را به کلاهبرداران اعلام میکنند تمام سرمایه آنها را از دست میدهند.
درنهایت اگر بطور مستقیم از بنیانگذاران پروژهها پیامی دریافت کردید، نسبت به آنها مشکوک باشید. چراکه امروزه اکثر پروژههای توکنهای غیرمثلی در شبکههای اجتماعی بطور مستقیم به کاربران خود پیام نمیدهند.
در مطالب فوق به بررسی ۷ روش رایج کلاهبرداری در توکنهای غیرمثلی پرداختیم.
همانطور که گفتیم توکنهای غیرمثلی امروزه نسبت به گذشته محبوبیت بسیار بیشتری دارند، به همین خاطر کلاهبرداری در این توکنها بطور چشمگیری افزایش یافته است و اگر مواظب نباشید تمام داراییهای خود را از دست میدهید.
درنهایت فراموش نکنید که این بازار جذاب و تازهکار نیز همانند هر کسبوکار و بازار مالی علاوه بر مزایای بسیار زیاد معایبی نیز دارد، به همین خاطر پیشنهاد ما به شما این است که پیش از انجام هر امری در بستر توکنهای غیرمثلی بطورکامل تحقیق کنید و تمام جوانب آن را بسنجید تا به این ترتیب ضرر سنگینی متحمل نشوید و تمام دارایی خود را از دست ندهید. همچنین شما میتوانید با درک کامل۷ روش رایج و متداول کلاهبرداری در حوزه توکنهای غیرمثلی میتوانید تا حد بسیار زیادی از این حملهها و خطرات در امان باشید.
مرجع: tradingview